Het Heizeldrama

In mei 1985 was de Engelse voetbalploeg Liverpool de nummer één van Europa. In de afgelopen acht seizoenen wonnen ze vier keer de Europacup. Een prestatie die het team in 1985 misschien nog eens mocht overdoen. Dit keer verdedigden ze hun titel niet tegen AS Roma zoals het jaar daarvoor, maar wel tegen een andere Italiaanse ploeg: Juventus. Juventus had de afgelopen jaren topvoetbal gespeeld met stervoetballers als de Franse Michel Platini die drie jaar na elkaar tot Europees voetballer van het jaar bekroond was. De inzet was hoog voor de Europacup I. De wedstrijd zou plaatsvinden in het Belgische Heizelstadion. Een voetbalarena met groot aanzien, ondanks de slechte staat van het gebouw. De Football Association en Peter Robinson, CEO van Liverpool, kaartten een tijdje voor de wedstrijd de problemen met het gebouw aan. Helaas had niemand er oren naar.

29 mei 1985, het Heizelstadion zat lang voor de aftrap tot de nok gevuld. Zo’n zestigduizend toeschouwers waren verspreid over de twee supporterstribunes achter de goals. De tribunes waren verdeeld in drie vakken. Aan de rechterkant drie vakken vol Juventussupporters, links vulden twee vakken zich met supporters van Liverpool. Het overblijvende vak naast hen was bestemd voor neutrale Belgische fans, iets wat door zowel de directeur van Liverpool als door die van Juventus op voorhand was afgeraden. Zoals verwacht werden die tickets op de zwarte markt verkocht en ontstond er in dat vak een gevaarlijke mix van fans. Het grootste deel van deze tickets kwam in handen van Juventusfans terecht, met links en tussen hen overtuigde Liverpoolsupporters. Eerder die dag waren er in Brussel al relletjes geweest. De Brusselse politie en de rijkswacht waren in het stadion paraat maar hadden geen richtlijnen over wie van hen instond voor de algemene coördinatie. Ze stonden niet met elkaar in verbinding en moesten dus roeien met de riemen die ze hadden.

We spreken over het jaar 1985, waarin voetbalhooliganisme schering en inslag was en uiteindelijk in het Heizelstadion zijn hoogtepunt bereikte. De sfeer in het stadion was grimmig. Een uur voor de wedstrijd vond er een vriendschappelijke match plaats tussen de miniemen van de Rode Duivels. Bij toeval kwamen de kleuren van de teams overeen met die van de Europacupfinalisten. Rood voor Liverpool, wit voor Juventus. Tot grote vreugde van de Liverpoolsupporters, die deden alsof de echte wedstrijd al begonnen was, was de score voor de rust 3-0. Toen de witte ploeg in de tweede helft een goal maakte, gingen de Liverpoolfans uit hun dak. Ze staken vuurwerk af en begonnen met stenen te gooien naar de overkant. De toestand escaleerde, de politie bleek onderbemand te zijn om het protest onder controle te krijgen. De miniemenmatch werd stilgelegd, de rellen gingen door, voetbalcommentator Rik De Saedeleer had geen andere keus dan te berichten over het drama dat zich onder zijn ogen aan het afspelen was.

Tijdens de miniemenmatch werden de rellen alsmaar heviger. De Liverpoolfans doorbraken het hekkenwerk dat hen van het ‘neutrale’ vak scheidde. De Juventussupporters in dat vak konden geen kant op en probeerden in paniek over de muur aan de zijkant van het vak te klimmen. Door de enorme druk van de mensenmassa begaf de muur het. Supporters vielen naar beneden en werden vertrappeld in de menigte. Er was geen enkele coördinatie meer op het veld en in de tribunes, vanop afstand wist niemand wat er aan het gebeuren was. Er heerste complete verwarring in het Heizelstadion. Om nog meer onrust te voorkomen, beslisten de voetbalclubs om de echte match te laten doorgaan. De spelers kwamen op het veld, de aanvoerders riepen de menigte op tot kalmte. Te laat. Negenendertig mensen, van wie tweeëndertig Italianen, vier Belgen, twee Fransen en een Ier, overleefden de chaos in het neutrale vak niet. Bij overmaat van ramp begonnen de Juventusfans zich van de ene kant van het stadion een weg te banen naar de andere kant, om hun medesupporters bij te staan. De politie hield hen tegen en werd bekogeld met steenbrokken, flessen en vuurwerk.

Op de achtergrond vond de finale van de Europacup I van 1985 plaats. De spelers moesten hun koel proberen te bewaren ondanks alle geruchten die ze ondertussen opgevangen hadden. Zij moesten de match uitspelen en daarna zouden ze wel zien. Juventus won met 1-0 dankzij een strafschopdoelpunt van Michel Platini. Dat de spelers hun overwinning op het veld vierden, maakte duidelijk dat ze op dat moment nog niet wisten hoe groot de tragedie was. De beker werd evenwel niet uitgereikt. De Europacup I van 1985 ging de geschiedenis in als het Heizeldrama.

De Engelse clubs en de Football Association sloten alle clubs uit die competitie voor vijf jaar uit van alle Europese competities. Liverpool kreeg een jaar extra uitsluiting. Er kwam een voetbalwet en voortaan zou elk groot evenement een rampenplan moeten voorzien. Het Heizelstadion werd in 1994 gerenoveerd en omgedoopt tot het Koning Boudewijnstadion. Twintig jaar na de ramp werd aan het stadion een monument opgetrokken uit witte Italiaanse natuursteen. Een eerbetoon aan de overleden Juventussupporters.